Tussen willen en ervaren…

Negen weken veldonderzoek naar ‘golf’ zijn achter de rug. Golf is meer dan een spelletje. Voor mij is het vooral een ervaarbare metafoor om ‘mens in beweging’ te onderzoeken. Van golf naar het optimaliseren van (team-)processen, waardoor met minder stress betere resultaten worden behaald, is eigenlijk maar een kleine stap.

De twee belangrijkste vragen achter dit onderzoek heb ik al eerder beschreven: “Kan golf worden gezien als metafoor van het gewone leven” en “Is het mogelijk om door aan je golfswing te werken ook gemakkelijker met het ‘normale leven’ om te gaan? De ervaringen van de afgelopen negen weken, laten maar één antwoord toe: “ja”.

Voor degenen die golf spelen, zal dit prettig nieuws zijn. Zeker voor degenen die menen dat ze eigenlijk te weinig tijd op de golfbaan doorbrengen. Met slechts een kleine verandering in de belichting, is het mogelijk om golf te gebruiken om meer comfort te ervaren in alles wat je doet buiten de golfbaan.

Toch was de bevestiging van de these niet het meest belangrijke. Veel meer interessant is de verdieping van het inzicht in de relatie tussen de verschillende fasen van het proces. De aanname is dat alle processen in de natuur ‘als vanzelf’ gaan. De herhaling van zonsopkomst en ondergang, de wisseling van de seizoenen, zelfs klimaatveranderingen – alles gaat als vanzelf. En alles volgt het volkomen vanzelfsprekende patroon : idee > creatie > manifestatie.

De twee meest belangrijke observaties wil ik graag met je delen:

(1) Resultaat is als gevolg van iets anders. Dat lijkt een open deur, aan de andere kant blijkt dat we veel te veel aandacht besteden aan het resultaat in plaats van datgene waardoor het resultaat ontstaat. Het resultaat wordt veelal te belangrijk gemaakt. Niet helemaal verwonderlijk vanuit het besef dat vrijwel iedereen al van kinds af aan is afgerekend op resultaten zoals schoolcijfers, sportuitslagen en zo voort. Het gevolg is dat bij velen het zelfbeeld zelfs volkomen gebaseerd is op de behaalde resultaten en/of op de eerbewijzen daarvan, zoals inkomen, bezit, vakantiebestemming en van welke clubs het lidmaatschap is verworven.

Daarmee ben ik overigens de laatste om te stellen dat resultaat niet belangrijk is. Resultaat is bijzonder belangrijk. Bedrijven die geen winst maken, gaan onderuit. Teams die niet presteren krijgen mindere sponsors en een regering die niet goed is voor haar burgers zal omver worden gehaald. Op kleinere schaal ben ik ook niet heel erg blij als het resultaat van mijn inspanning minder is dan het door mij gewenste bestedingspatroon.

Resultaten zijn heel erg belangrijk. Dat is naar alle waarschijnlijkheid ook de reden dat er een emotionele lading ontstaat op het moment dat ‘het voor het echie’ gaat. Oefenen en bedenken wat je wilt zijn relatief eenvoudig. Maar dan… Op het moment dat de bal werkelijk geslagen gaat worden, wordt alles ineens anders. Als het resultaat een betekenis heeft, komt er direct en veel sneller dan we kunnen waarnemen, een emotionele spanning in waardoor de werkelijke slag er heel anders uitziet dan de oefenswing. Zonder dat we het in de gaten hebben, doen we iets anders dan we denken dat we doen. Wat de bal doet na de slag geeft echter wel objectieve feedback… Er kan maar een conclusie zijn: als het resultaat niet is wat je dacht dat het zou worden, heb je iets anders gedaan dan je dacht dat je deed. Daarbij 10 tegen 1 dat je niet hebt kunnen zien wat je wel deed.

Neem dit gegeven eens mee naar alles wat je doet buiten de golfbaan. Welke resultaten van je inspanning zijn beneden de verwachting? Hoeveel dingen doe je die helemaal geen resultaat opleveren? Wat gaat er zoal mis in je werk of misschien wel in je leven?

(2) Ons denkwerk, over hoe iets zou moeten gaan, klopt over het algemeen wel. We zijn vrij snel in staat om te bedenken wat we graag willen en om te onderzoeken hoe we dat dan voor elkaar kunnen krijgen. In dit onderzoek zit altijd een fysieke component. Zoals bij golf de oefenswing, of bij het bakken van brood het bedenken van de receptuur en keuren van de ingrediënten. Sommige mensen zijn al zover dat ze bij ieder gevoel van ongemak zichzelf twee vragen stellen: Wat heb ik nu nodig? en Wie of wat kan me daarbij helpen? Oftewel De wet van Sinterklaas voor dagelijks gebruik.

Echter! Het denkproces is ook een proces op zich. Hier laat zich een bijzondere valkuil zien die bestaat uit het idee dat ‘nu we bedachten hebben hoe het zou moeten zijn’ we daarmee klaar zijn. Het valt me op dat er onevenredig veel energie wordt gestoken in ‘bedenken hoe het eigenlijk zou moeten’. Overleg, vergaderingen, seminars, symposia of consultancy waardoor uiteindelijk overeenstemming is over wat er zou moeten gebeuren. Toegegeven, daar kan behoorlijk wat energie in zitten, maar aan het einde van dit proces, is er nog niets gedaan en zal er ook niets veranderen.

Dit wetende, is de oplossing ook direct helder. In plaats van het resultaat belangrijk te maken voordat het er is, zal de aandacht verplaatst moeten worden naar het creatieproces: de gecoördineerde uitvoering van de eerder bedachte receptuur. Hier komt het aan op inzet van fysieke competenties. Zoals de aannemer de tekening van de architect vorm geeft en een gebouw laat ontstaan. De reflexmatige spanning die ontstaat zodra het resultaat belangrijk wordt gevonden, blijkt het best te kunnen worden geëlimineerd door het aanleren van ‘nuttige gewoonten’. Het inslijpen van een voorbereiding die zoveel vertrouwen geeft dat er geen stress meer is op het moment dat het er op aan komt.

Golf is een eenvoudig spel. Wie kan staan en ontspannen met zijn armen kan zwaaien, kan een bal over een respectabele afstand rechtdoor slaan. Alles dat aan spanning wordt toegevoegd, heeft een ongewenst effect op het resultaat. Na negen weken onderzoek is een belangrijke conclusie dan ook: we doen te veel waardoor we juist datgene niet krijgen dat we graag willen.

Wellicht goed nieuws voor de bestuurders, managers en ondernemers die eigenlijk te veel energie besteden aan het ‘voor elkaar krijgen wat ze willen’ en vinden dat ze te weinig toekomen aan andere bezigheden waar ze ook plezier aan beleven, zoals dat golf kan zijn…

[facebook] [retweet]

Call Now Button