‘Food for Thought’
Hoe zit dat in jouw binnenwereld? Wie is de ‘ik’ die zichzelf beter wil leren kennen, of -zoals wel gezegd wordt- zichzelf af en toe lijkt kwijt te raken. FFT is een ont-dekkingsreis met een steeds ruimere blik in de coulissen van wat ons beweegt en drijft. Het gaat over het optillen van de sluiers, en over het openen van de kastjes waar je vroeger zo zorgvuldig een en ander ‘een plekje hebt gegeven’.
Het is niet zozeer cursus om je persoonlijke effectiviteit te vergroten om zodoende nog meer succesvol te zijn in de buitenwereld. Of om je daarin nog meer te onderscheiden. Het is ook geen cursus waarin pasklare antwoorden worden gegeven. Het is wel een mooie en vooral praktische zoekmethode waardoor je antwoorden in jezelf kunt (her)ontdekken. Je krijgt als het ware een plattegrond van je eigen binnenwereld.
De cursus is gebaseerd op een jarenlange praktische bestudering van de stroming van de Vierde Weg. . Een belangrijk uitgangspunt is dat van verificatie: niets van de theorie mag ‘als vanzelfsprekend worden aangenomen’, maar zul je in jezelf moeten onderzoeken. De aanvulling met twee Italiaanse kookworkshops geeft de essentie van deze cursus zeer goed weer: de processen in de buitenwereld (brood bakken) zijn identiek aan de processen in je binnenwereld. Het is niet alleen “zo boven, zo beneden”, het is ook “zo binnen, zo buiten”. Het kan immers niet zo zijn dat we ons kunnen onttrekken aan de wetmatigheden die ten grondslag liggen aan ons eigen bestaan en aan het leven zelf…
De mens in beweging… Wie zijn we en wat doen we? Het doen en laten van alle mensen kent een procesmatig verloop. Alles begint met een idee, daarna is er een fysieke handeling, waarna het resultaat kan worden ervaren. Het proces van brood bakken is de metafoor die gebruikt wordt:
- Verlangen
- Onderzoek
- Ontvangst ingrediënten
- Kneden
- Bakken
- Testen
- Brood
- Eten van brood
- Rust
“Brood” bestaat – zoals alles – uit drie fasen: de mentale (wat willen we en hoe ziet dat er straks uit) – de fysieke (dat wat de bakker zichtbaar doet) – en de emotionele fase: of we het brood vinden smaken of niet, de beleving van brood. Wat we eenvoudig in onszelf kunnen vaststellen is dat we beschikken over een fysiek lichaam, over gevoel (emotie) en over gedachten. Drie volkomen verschillende sensaties die ten opzichte van elkaar onderscheidbaar zijn. In wat wij onze normale staat noemen, de staat waarin we lopen, werken, praten en de dingen van de dag doen, werken deze drie echter zelden of vrijwel nooit samen. Doorgaans voert ons lichaam dezelfde geautomatiseerde handelingen uit, terwijl we in gedachten ‘ergens anders zijn’. En als we in gedachten zijn, zijn dat vrijwel altijd dezelfde gedachten: we fantaseren, voeren gesprekken met mensen die er niet zijn, maken ons zorgen over gebeurtenissen die zouden kunnen gebeuren en zo voort.
Fysieke, mentale en emotionele sensaties en kwaliteiten. In ons gewone doen is één van deze drie dominant ten opzichte van de andere twee. Atleten, wetenschappers en kunstenaars noemen dit hun talent. Het ‘zwaartepunt’ van een van deze drie in verhouding tot de andere twee, bepaald in sterke mate ons ‘karakter’. Er zijn dan ook negen duidelijk onderscheidbare karaktertypes te duiden. Kennis van je karaktertype en dat van anderen, geeft doorgaans al bijzonder veel zicht op waarom je sommige mensen op het eerste gezicht al mag of niet mag. Er zitten zowel kwaliteiten in, maar zeker ook wat zwakke plekken. Het begin van FFT is dan ook het ontdekken van je eigen dominante karaktertrekken, met inbegrip van waar je stress van krijgt en hoe je gedrag dan verandert.
Niet helemaal toevallig kent het proces negen fasen en zijn er negen karaktertypes. Als je hier een relatie vermoed, dan heb je gelijk. Iedere fase van ‘brood’ kent een duidelijke eigen kwaliteit. Verlangen op 1 heeft te maken met de verstoorde rust van de fase daarvoor. Er moet dus iets gebeuren om de rust weer te herstellen. Het karaktertype 1 kan dan worden gezien als iemand die direct ziet wat er niet in orde is, wat er nog moet gebeuren en die het liefst ook direct de actie zelf neemt. Kennis en inlevingsvermogen van de karaktertypes levert dan ook direct meer inzicht in procesdynamiek en omgekeerd.
Tot zover is de toepassing van deze kennis vooral in gemakkelijker maken van de interactie met de buitenwereld. Omgaan met verschillende karakters en gedrag, de relatie tussen verschillende karaktertypen. Het geeft zicht op waarom je altijd moeite hebt met ‘hetzelfde soort mensen’, maar ook waarom de ene organisatie wel bij je past en een andere niet of minder. De toepassingen hiervan zijn dan ook zo breed als het hele palet van waar je dagelijks mee te maken hebt.
Of het zo bedoeld is weet ik niet, maar de film “The Great Escape” geeft wel bijzonder weer ‘hoe het werkt’. Engelstaligen in een Duits krijgsgevangenkamp doen overdag gewoon mee met het programma en zijn voorbeeldige krijgsgevangen. Ondertussen graven ze een tunnel om door te ontsnappen. Vertaald naar ons normale bestaan, betekent dit dat we eerst voldoende moeten begrijpen hoe die buitenwereld werkt en het opgeven van weerstanden tegen dingen die de buitenwereld van ons vraagt. Tegelijkertijd is de aandacht en werkelijke inspanning ‘ondergronds’, in je binnenwereld.
“Zo boven zo beneden”, mag ook vertaald worden als “zo buiten, zo binnen”. Aangezien we van dezelfde natuur deel uitmaken als die we om ons heen kunnen waarnemen, is het redelijk om te stellen dat dezelfde wetmatigheden waarop die natuur is gebaseerd, in onszelf terug te vinden zijn. Al eerder is gesteld dat onze normale staat is dat we fysiek met het ene bezig zijn terwijl we in gedachten ergens anders zijn. Dat we over drie verschillende kwaliteiten beschikken, maar dat deze vrijwel nooit samenwerken.
De multifunctionaliteit van het model was al gezien in de relatie tussen karakters en proces. Het zal je niet verbazen dat het nog veel verder gaat. De beschrijving die bij dit model gegeven is, is dat het de innerlijke werking van een geheel laat zien. De driehoek in het model verwijst naar de Wet van Drie, het hexagoon verwijst naar de Wet van Zeven. Alles dat bestaat, bestaat zowel uit een drievoudigheid én uit een zevenvoudigheid, die op een bepaalde manier op elkaar inwerken. Als je ’t ziet, dan snap je het…
Als je een reis plant, is het wel zo handig om te weten waar je a. naar toe wilt en b. waar je nu bent. Waar we naartoe willen is naar de maximale ontwikkeling van het potentieel waarover we beschikken. Waar karaktertypes wel verschillend zijn ten opzichte van elkaar, delen ze het gegeven dat de instinctieve basisemoties angst, woede en verdriet de energieleveranciers zijn. Dit volstaat uitstekend om in de omgeving Aarde te kunnen overleven. Aan de andere kant kom je daar niet veel verder mee als het gaat om de wat ‘hogere’ delen van jezelf. Om onze eigen huidige positie – kosmisch gezien – eerst te bepalen en te kunnen onderscheiden wat ‘hoger’ en ‘lager’ is in jezelf, kunnen we het model invullen als model van de kosmos. Hierbij is een heldere hiërarchie, vergelijkbaar met het leger waarbij het aantal privileges en vrijheden afhangt van de rang. De kosmos kan als volgt worden geduid:
Wereld 3 Alle melkwegstelsels Si
Wereld 6 Ons melkwegstelsel La
Wereld 12 Onze zon Sol
Wereld 24 Alle planeten Fa
Wereld 48 Aarde – daar zijn we nu Mi
Wereld 96 Maan Re
De noten van de toonladder achter de ‘werelden’ geven een indicatie hoe de frequenties van deze werelden zich tot elkaar verhouden. Als je naar het toetsenbord van een piano kijkt, zie je dat er een zwarte toets ontbreekt tussen de mi en fa en tussen de si en do. Deze “intervallen” geven aan dat hier iets van buitenaf nodig is. Er was dus iets nodig waardoor deze schepping waarneembaar is (do-si) en – en die is voor ons veel interessanter – er zit een gat tussen mi en fa, waardoor verdergaande ontwikkeling dan ‘adequaat kunnen overleven in de buitenwereld’ niet vanzelfsprekend is. Zoals een bakker niet veel verder komt als hij de ingrediënten niet afgeleverd krijgt.
Dan is er nog één uitleg van het model die belangrijk is om ordening aan te brengen in je binnenwereld. Er van uitgaande dat ieder mens ook een geheel is, is het ook een overzicht – een plattegrond – van jezelf: “zo buiten, zo binnen”. Als we hier eenmaal zijn, is ook duidelijk dat we met name onze mentale en emotionele vermogens slechts op het laagste niveau gebruiken. De eerste – nu voor de hand liggende – stap om daar verbetering in aan te brengen is het leren om de drie kwaliteiten samen te leren werken.
Het lijkt een heel verhaal en dat is het ook. Toch blijkt dat het in slechts vier dagen onder de knie te krijgen is. Dat is minder vreemd dan je nu wellicht nog denkt. Immers, er is niets dat gezegd kan worden dat je niet -diep van binnen- eigenlijk al wist. Het is de ontsluiering van wat je eigenlijk altijd al geweten hebt, maar waar je maar met heel weinig mensen echt over kon praten. Je zult dus niets nieuws leren, je zult je alleen maar herinneren wat je al wist.
