Wezenlijk zijn er maar twee mogelijke reacties op wat dan ook: je ervaart iets als prettig of niet. Aantrekking of afstoting; ons emotionele ‘systeem’ kent alleen maar deze twee. Het is dan ook niet echt nodig om die sensaties te labelen als frustratie, teleurstelling onzekerheid, blijdschap of euforie. Je wordt ergens blij van of niet.
Het is dan niet vreemd dat mensen meer willen van waar ze blij van worden en vermijden van waar ze niet blij van worden. Het is alleen dat dit niet altijd lukt. Soms is dat waar je blij van wordt onbereikbaar en soms is dat waar je niet blij van wordt onvermijdbaar. Wat dan?
Deze oplossing is niet zo lastig, wel is het belangrijk om eerst wat feiten scherp in beeld te hebben:
- Er is een binnenwereld en een buitenwereld. De buitenwereld is de leverancier van talloze ‘impressies’ die we ‘binnen krijgen’. Deze impressies krijgen we binnen via onze zintuigen. Al deze impressies gaan eerst door ons emotionele ‘filter’, waarna er een mentale betekenis aan gegeven wordt.
- Ons ‘emotionele systeem’ werkt bijna 30.000 keer sneller dan ons mentale systeem. Dit kun je vergelijken met een kniereflex: de fysieke reactie is er al voordat je ook maar kunt bedenken wat er gaat gebeuren.
- Voordat je drie jaren oud (of jong) was, is je karakter al vastgelegd. Dit is de resultante van alle impressies die je ontvangen hebt in combinatie met het DNA dat je van je ouders hebt meegekregen. – Dit karakter bepaalt vrijwel geheel wat je de rest van je leven als prettig en als onprettig ervaart.
Feitelijk is het dan zo dat alles wat je nu als prettig of onprettig ervaart, gebaseerd is op een betekenis die je aan een impressie hebt gegeven in een periode die je je niet meer kunt herinneren. Waarmee je ook mag stellen dat vrijwel alles dat er in je leven gebeurt, bepaalt wordt door de betekenis die je als tweejarige hebt gegeven aan de impressies uit de buitenwereld.
Of een impressie als prettig of onprettig wordt ervaren, heeft niets maar dan ook helemaal niets te maken met het evenement zelf (andere mensen zijn overigens de meest belangrijke ‘evenementen’). De directie over wat je als prettig of onprettig ervaart, met inbegrip van alle beslissingen die je op basis daarvan genomen hebt, wordt nog steeds gevoerd door een tweejarige.
De oplossing is dan ineens eenvoudig: jij bent degene die de betekenis aan iets gegeven hebt, jij bent dus ook de enige die die betekenis kan veranderen. Impressies, welke dan ook, zijn als zodanig immers volkomen neutraal. Change meaning, change all…
De meest efficiënte manier om ‘van mening te veranderen’ blijkt het toevoegen van een aantal eigenschappen aan het karakter dat je al hebt. De psychologische toepassing van het enneagram, waarbij al het mogelijk menselijk gedrag wordt teruggebracht naar negen herkenbare karaktertypes, is hierbij nog ongeëvenaard zowel in gebruiksgemak als toepassingsbereik. Het herkennen van ‘je eigen type’ en dan ‘gewoon’ het lijntje volgen om te zien welke karaktereigenschappen al latent aanwezig zijn. Dit geeft je de ruimte om een impressie in ieder geval vanuit twee perspectieven te zien, waardoor je een keuze krijgt in je beleving van die impressie en impliciet een keuze krijgt in je reactie op die impressie. Oftewel “gevoel zit in jou, niet in datgene wat het gevoel oproept”.
Update: De oplossing krijg je aangereikt in een bijzondere tweedaagse, de lustrum-aanbieding.
